I. Wprowadzenie i podsumowanie informacji z materiału
Modernizm w filozofii odnosi się do nurtu myślowego rozwijającego się głównie w XIX i XX wieku, który promował przełomowe i progresywne podejście do rozumienia świata, człowieka i kultury. Zastanawiał się nad relacją pomiędzy tradycją a nowoczesnością, podkreślając wagę indywidualizmu, autonomii i naukowego postępu.
Kluczowe koncepcje modernizmu to autonomia jednostki, krytycyzm wobec tradycji, wiara w postęp, znaczenie nauki w poznawaniu świata. W swojej definicji moderniści byli na kontrze do ich otoczenia i tego, co było dominantą kultury, sztuki oraz filozofii przed nimi.
Modernizm w filozofii rozwijał się równolegle z modernizmem w sztuce i literaturze. Był reakcją na głębokie przemiany społeczne, kulturowe i technologiczne, które miały miejsce w XIX i XX wieku.
II. Źródła do pogłębienia wiedzy o nauce i uczeniu się oraz analizowaniu źródeł naukowych
Publikacje naukowe:
- Immanuel Kant (1781). Krytyka czystego rozumu. Opis: Dzieło uważane za kamień węgielny filozofii nowoczesnej, analizujące granice ludzkiego poznania.
- Edmund Husserl (1913). Idee czystej fenomenologii i fenomenologicznej filozofii. Opis: Kluczowe dzieło fenomenologii, nurtu myślowego w ramach modernizmu.
- Leszek Kołakowski (1966). Główne nurty marksizmu. Opis: Omówienie krytyczne głównych doktryn marksistowskich, ich źródeł i oddziaływania na świat filozofii i kultury.
Książki historiozoficzne i historyczne (wyróżniamy tutaj tę kategorię, bo jest szczególnie istotna przy zagadnieniu modernizmu jako kolejnego nurtu filozofii):
- Bertrand Russell (1945). Historia filozofii zachodniej. Opis: Russell, jeden z najbardziej wpływowych filozofów XX wieku, analizuje ewolucję filozofii od czasów starożytnych do współczesności, uwzględniając również modernizm.
- Will Durant (1926). Historia filozofii. Opis: Obszerne kompendium myśli filozoficznej, które analizuje kluczowe idee i postacie, w tym epokę modernistyczną.
- Richard Tarnas (1991). The Passion of the Western Mind: Understanding the Ideas That Have Shaped Our World View. Opis: Analiza ewolucji myśli zachodniej od starożytności po czasy nowoczesne, w tym wpływ modernizmu na kształtowanie światopoglądu.
- Isaiah Berlin (2000). Roots of Romanticism. Opis: Berlin bada źródła romantyzmu, który był jednym z nurtów reagujących na modernizm, analizując jego wpływ na myśl filozoficzną i kulturową.
- Thomas Kuhn (1962). Struktura rewolucji naukowych. Opis: Książka, która bada, jak nauka ewoluuje poprzez "rewolucje" i jak nowoczesne podejście do nauki kształtuje nasze rozumienie świata.
Popularne źródła:
- The Modern Philosophers - Antologia tekstów najważniejszych filozofów modernizmu. Opis: Książka zawiera wybrane fragmenty i eseje kluczowych myślicieli okresu modernistycznego.
- Stanford Encyclopedia of Philosophy - hasło: Modern Philosophy. Opis: Wnikliwa analiza filozofii modernistycznej w kontekście historycznym.
Filmy, programy, YouTube:
- Modern Philosophy: An Introduction - seria wykładów na YouTube analizujących główne nurty i koncepcje filozofii nowoczesnej. Opis: Przystępny przegląd najważniejszych idei modernizmu w filozofii.
Strony internetowe:
- The Philosophy Foundation - Organizacja promująca filozofię i jej nauczanie. Opis: Strona zawiera materiały edukacyjne, artykuły i linki do dodatkowych źródeł na temat modernizmu w filozofii.
- Internet Encyclopedia of Philosophy - hasło: Modern Philosophy. Opis: Obszerna encyklopedia internetowa zawierająca artykuły i materiały na temat filozofii modernistycznej.